Ưu điểm của nano bạc ứng dụng trong chăm sóc sắc đẹp

Hiện nay, công nghệ nano đã đem lại sự đột phá trong sản xuất mỹ phẩm và thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường. Trong đó, vật liệu nano bạc ứng dụng trong chăm sóc sắc đẹp được đánh giá là tiềm năng thương mại rất lớn nhờ những ưu điểm vượt trội. 

Tìm hiểu về vật liệu nano bạc

Bạc từ xa xưa đã được sử dụng nhiều trong y học và sinh hoạt nhờ khả năng diệt khuẩn và độc tính thấp hơn so với các chất sát khuẩn khác. Thông qua sự phát triển của công nghệ kỹ thuật, nhiều vật liệu bạc đã ra đời với hiệu quả và ứng dụng đa dạng hơn.

Trong đó, nano bạc là dạng tồn tại của nano bạc vật liệu nano kim loại được thương mại hóa nhiều nhất hiện nay

Tác dụng của nano bạc

Kích thước nano từ 1 đến 100 nm đã giúp nano bạc đem lại những tác động sinh học toàn diện và vượt trội hơn so với muối bạc và ion bạc truyền thống:

• Tác dụng kháng khuẩn: Đây là tác dụng đem lại giá trị thương mại cao nhất cho nano bạc. Nano bạc kháng khuẩn theo nhiều cơ chế khác nhau như tạo gốc tự do, gốc oxy hóa và cơ chế làm tổn thương màng tế bào. Nhờ vậy, vật liệu này có khả năng tiêu diệt hầu hết các loại vi khuẩn, virus và nấm gây bệnh, thậm chí cả vi sinh vật đa kháng thuốc.  
• Tác dụng chống viêm: Nano bạc có khả năng điều chỉnh sự giải phóng các yếu tố gây viêm, nhờ vậy giúp ngăn chặn phản ứng viêm hiệu quả. Khả năng chống viêm của nano bạc được đánh giá tương tương với các hoạt chất chống viêm NSAID như Diclofenac.

• Tác dụng làm lành vết thương: Nano bạc hạn chế tác hại của quá trình viêm, đồng thời kích thích các yếu tố tăng trưởng mô và tăng tổng hợp Collagen. Do vậy, vật liệu này có thể giúp vết thương phục hồi nhanh hơn.

Ứng dụng trong đời sống của nano bạc

Tác dụng kháng khuẩn của nano bạc đã đem lại khả năng ứng dụng trong cả công nghiệp, nông nghiệp và y học. Ngoài ra, nhiều ứng dụng trong y học và thú y của nano bạc cũng đã được phát triển từ tác dụng chống viêm và làm lành vết thương. Cụ thể:

Ứng dụng trong y học:

• Chế tạo băng gạc, nước rửa tay và băng dính kháng khuẩn.

• Khử trùng trang phục, dụng cụ y tế và buồng bệnh.
• Thêm vào chất kết dính nha khoa, dụng cụ trám răng.
• Thiết bị y tế: làm đầu dò quang học của ống nội soi, thiết bị cấy ghép tim mạch, máy khử trùng,…

• Làm thuốc bôi ngoài da trị viêm da, bỏng, làm lành vết thương.
• Sử dụng trong các chế phẩm xịt mũi họng, súc miệng, dung dịch rửa mũi để điều trị các bệnh viêm mũi họng, viêm đường hô hấp.
• Phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng da và niêm mạc, hạn chế tình trạng lạm dụng kháng sinh.
• Tiềm năng ứng dụng nano bạc trong điều trị ung thư và các bệnh miễn dịch, chuyển hóa phổ biến.

Ứng dụng trong công nghiệp:

• Chế tạo bộ lọc nước, chất khử mùi
• Làm xà phòng, nước xịt phòng
• Làm bao bì thực phẩm

Ứng dụng trong nông nghiệp:

• Khử khuẩn hạt giống
• Làm thuốc bảo quản, thuốc bảo vệ thực vật sinh học
• Tưới tiêu phòng ngừa dịch bệnh trên cây trồng
• Khử khuẩn chuồng, trại chăn nuôi
• Điều trị vết thương hở cho vật nuôi
• Cải thiện nguồn nước chăn nuôi thủy hải sản và phòng ngừa bệnh cho vật nuôi

Ứng dụng trong chăm sóc sắc đẹp của nano bạc 

Trước đây, bằng chứng hạn chế về độc tính của nano bạc khiến nhiều nhà sản xuất e ngại sử dụng loại vật liệu này. Tuy nhiên, với tiềm năng lớn của nano bạc và sự cạnh tranh mạnh mẽ trong thị trường mỹ phẩm, nhiều nguyên liệu và công thức mỹ phẩm mới ứng dụng từ nano bạc đã được phát triển. 

Các ứng dụng của nano bạc trong lĩnh vực chăm sóc sắc đẹp:

• Kem, gel trị mụn trứng cá
• Các sản phẩm kem dưỡng phục hồi da mặt và da body
• Sữa rửa mặt
• Sữa tắm, xà phòng tắm
• Kem đánh răng
• Thuốc bôi làm lành vết thương và giảm sẹo
• Kem chống nắng
• Sản phẩm trang điểm: Phấn nền, phấn mắt, phấn phủ, son môi, chì/gel kẻ mắt, kẻ lông mày,…

Ưu điểm của nano bạc ứng dụng trong chăm sóc sắc đẹp 

Hiện nay, nhu cầu chăm sóc da và làm đẹp ngày càng lớn. Tuy nhiên, người tiêu dùng đang dần chuyển hướng sang những sản phẩm cải thiện da toàn diện và có tác dụng lâu dài thay vì phối hợp nhiều sản phẩm có tác dụng riêng lẻ để tiết kiệm chi phí và thời gian. 

Không chỉ các đặc tính kháng khuẩn và chống viêm mà nhiều đặc tính khác của nano bạc cũng có khả năng ứng dụng cao. Theo đó, nano bạc trong mỹ phẩm cũng đã được đón nhận nồng nhiệt.

Những ưu điểm của nano bạc ứng dụng trong chăm sóc sắc đẹp:

Nano bạc có khả năng trị mụn tốt

Nano bạc đã được nghiên cứu và ứng dụng trong điều trị mụn để hỗ trợ và thay thế cho những biện pháp nhiều tác dụng phụ như kháng sinh, Isotretinoin. Trong điều trị mụn trứng cá, gel bôi chứa nano bạc cũng đã được chứng minh hiệu quả tương đương về mặt lâm sàng với gel chứa kháng sinh Clindamycin. Bởi vậy, nano bạc trị mụn là một trong những ứng dụng hàng đầu của vật liệu này trong ngành mỹ phẩm.

Những đặc tính của nano bạc đều có khả năng cải thiện nguyên nhân và triệu chứng của mụn:

• Nano bạc có khả năng tiêu diệt hầu hết các vi khuẩn, nấm gây mụn trứng cá như Propionibacterium acnes, Escherichia coli, Staphylococcus aureus, kể cả các vi khuẩn đã kháng thuốc.
• Đặc tính chống viêm của nano bạc giúp mụn giảm sưng, đau và gom cồi nhanh hơn, từ đó tạo điều kiện cho việc loại bỏ mủ, bã nhờn trong nốt mụn và hồi phục da.
• Nano bạc thúc đẩy phục hồi tổn thương và làm đầy nốt mụn nhanh chóng, giúp làm mịn bề mặt da và hạn chế sẹo lồi, sẹo lõm do mụn.

Nano bạc giúp điều trị phục hồi da do kích ứng, dị ứng và các bệnh viêm da

Những tác động trên da hoặc trong cơ thể kích thích các phản ứng miễn dịch, gây viêm để loại bỏ các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, phản ứng viêm quá mức khiến da lâu lành hơn, đặc biệt là với các bệnh viêm da mãn tinh.

Nano bạc có khả năng hạn chế các phản ứng viêm này và phòng ngừa bội nhiễm rất tốt. Bên cạnh đó, nano bạc sử dụng trên da có tác dụng ổn định và có thể kiểm soát giải phóng ion bạc nên có tác dụng kéo dài trên da mà không lo ngại tác dụng phụ. Không chỉ vậy, cơ chế thúc đẩy lành vết thương của nano bạc còn giúp da phục hồi nhanh hơn và cải thiện tính thẩm mỹ.

Do đó nano bạc đã đem lại hiệu quả cao trong điều trị phục hồi da bị kích ứng, giảm triệu chứng và phòng ngừa bội nhiễm trong bệnh dị ứng và nhiều bệnh viêm da khác.

Nano bạc ứng dụng hiệu quả trong các chế phẩm dầu gội chuyên dụng

Các tình trạng gàu nặng, gàu do nấm hoặc viêm da đầu thường được bác sĩ khuyến cáo dùng dầu gội chuyên dụng trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, gàu có thể tái phát thường xuyên với những trường hợp do nấm kháng Ketoconazol. Các loại dầu gội chứa Corticoid cũng có nguy cơ gây mỏng da đầu khi sử dụng lâu dài.

Vì vậy, việc xây dựng những công thức dầu gội mới với hiệu quả cao và tác dụng phụ ít là điều cần thiết. Một số nghiên cứu kết hợp nano bạc trong các chế phẩm dầu gội trị gàu và viêm da đầu cũng cho thấy hiệu quả cao nhờ:

• Tác dụng giảm viêm, giúp giảm ngứa và bong tróc trong viêm da đầu
• Tiêu diệt các loại vi khuẩn hoặc nấm Malassezia gây gàu và viêm da đầu phổ biến như như M. furfur, M. sympodialis, M. sloofia, M. pachydermatis, M. globosa và M.stricta.
• Khả năng sử dụng kéo dài mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến da đầu hay qua da đầu vào cơ thể người.

Nano bạc hỗ trợ bảo vệ răng

Một nghiên cứu năm 2011 kết hợp sử dụng nano bạc và Florua trong kem đánh răng đã cho thấy tác dụng tốt giúp ngăn ngừa sự hình thành mảng bám và hạn chế các bệnh sâu răng, viêm lợi. Trong một đánh giá bằng sáng chế khác, nano bạc ở nồng độ 4 – 5 ppm trong kem đánh răng cũng đã cho tác dụng cải thiện hôi miệng, ức chế hoạt động của hầu hết các vi khuẩn gây bệnh và giảm sâu răng hiệu quả. 

Những tác dụng này đều xuất phát từ các cơ chế chống viêm và kháng khuẩn vượt trội của nano bạc. Ngoài ra, nano bạc còn được tìm ra cơ chế làm giảm sản xuất Acid Lactic trong màng sinh học và ức chế enzym phân hủy Collagen do vi khuẩn tiết ra. Nhờ vậy nano bạc không chỉ làm giảm quá trình khử khoáng của răng mà còn tăng cường sự khuếch tán của Calci và Phosphat trên răng, giúp răng chắc khỏe.

Nano bạc bảo vệ da khỏi tia cực tím UVB

UVB là bức xạ tia cực tím gây đỏ da, cháy nắng và làm tăng nguy cơ ung thư da nghiêm trọng nhất. Cơ chế của UVB liên quan đến việc tạo ra các gốc oxy hóa (ROS), tổn thương ADN và làm chết tế bào da.

Nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đài Loan năm 2020 đã chứng minh rằng nano bạc bảo vệ hiệu quả chống lại tổn thương da do tia UVB gây ra cả trong nuôi cấy tế bào và mô hình chuột. Nano bạc có thể che chắn tế bào không bị tác động bởi tia UVB và làm giảm quá trình sản xuất ROS gây tổn thương da. Ngoài ra, tác dụng chống viêm của nano bạc cũng giúp làm giảm tổn thương của UVB trên da.

Nano bạc giúp làm ngăn chặn tổn thương của tia UVB tốt nhất ở kích thước 40nm. Trên 40nm, tác dụng này giảm dần và mất hẳn với nano bạc kích thước 100nm trở lên.

Nano bạc ứng dụng làm chất tạo màu cho sản phẩm trang điểm

Nano bạc hấp thụ ánh sáng ở vùng bước sóng khả kiến có màu xanh (400 – 500nm). Tuy nhiên, các cơ chế tán xạ và cộng hưởng plasmon bề mặt của nano bạc giúp vật liệu này hấp thu những bước sóng dài hơn. Do vậy, dung dịch nano bạc thường có màu vàng đến đỏ nâu.

Do vậy, nano bạc có thể được ứng dụng để làm sắc tố màu và chất bảo quản cho các sản phẩm trang điểm như phấn nền, phấn mắt, phấn phủ, son môi, gel/chì kẻ lông mắt và lông mày.

Nano bạc làm tăng độ ổn định và hiệu quả của các chế phẩm chăm sóc sắc đẹp

Nano bạc hiện nay được dùng chủ yếu làm chất mang để cải thiện khả năng thâm nhập và giải phóng hiệu quả các thành phần mỹ phẩm qua hàng rào bảo vệ da. Tuy nhiên nano bạc cũng giúp làm tăng độ ổn định và hiệu quả của các chế phẩm chăm sóc sắc đẹp.

Với tác dụng diệt khuẩn, nano bạc đã được coi là chất bảo quản an toàn trong công thức mỹ phẩm thay cho Paraben – chất bảo quản phổ biến nhưng có nguy cơ gây ung thư. Bên cạnh đó, kích thước siêu nhỏ cho phép nano bạc phân tán tốt vào hệ nền, ít tích tụ nên cho độ ổn định cao, góp phần giảm lắng cặn và kéo dài tuổi thọ của sản phẩm.

Nano bạc được coi là an toàn khi sử dụng trong các chế phẩm chăm sóc sắc đẹp

Nano bạc ít độc hơn nhiều so với muối bạc và ion bạc. Tuy nhiên, với kích thước siêu nhỏ có thể đi qua các lỗ thông tự nhiên trên da, nhiều người lo ngại không biết nano bạc có an toàn không. 

Nhiều nghiên cứu độc tính của nano bạc đã được thực hiện nhưng hầu hết đều chỉ ra nano bạc khó có thể đi qua da nguyên vẹn. Nano bạc ở những kích thước nhỏ nhất (1 – 5nm) có thể đi qua da vào tuần hoàn nhưng với nồng độ rất thấp và không có khả năng gây ảnh hưởng bất lợi nào. Với da bị tổn thương hoặc viêm da, nano bạc có thể vào máu thông qua da nhưng cơ thể người có thể nhanh chóng đào thải chúng ở lưới nội mô. 

Tuy nhiên nồng độ an toàn chính xác của nano bạc vẫn chưa được thiết lập. Do vậy, việc lựa chọn các sản phẩm chứa nano bạc ứng dụng trong chăm sóc sắc đẹp vẫn cần được cân nhắc kỹ. Tuy nhiên, nano bạc vẫn được coi là vật liệu an toàn khi sử dụng trong các sản phẩm mỹ phẩm.

Làm sao để chọn được loại mỹ phẩm chứa nano bạc an toàn, hiệu quả?

Công nghệ sản xuất nano bạc hiện nay rất đa dạng và cho ra nhiều dạng nano bạc có kích thước, cấu tạo bề mặt và độ ổn định khác nhau. Vì vậy, người tiêu dùng cần lưu ý khi chọn mỹ phẩm chứa nano bạc:

• Độ tinh khiết của nano bạc: Nên chọn chế phẩm chứa nano bạc được sản xuất từ  phương pháp sinh học có độ tinh khiết cao, ít chứa các muối bạc và tạp chất sót lại sau quá trình tổng hợp để tránh nguy cơ độc tính.
• Hàm lượng nano bạc: Nano bạc có thể đem lại tác dụng diệt khuẩn mạnh ngay ở nồng độ rất thấp (từ 1ppm), vì vậy tránh chọn những sản phẩm có nồng độ nano bạc cao để hạn chế độc tính.
• Kích thước nano bạc: Nano bạc có độ ổn định và tính an toàn trên da tối ưu ở kích thước 15 – 30 nm.
• Đặc tính bề mặt của nano bạc: Nano bạc biến đổi bề mặt đã được chứng minh đem lại hiệu quả diệt vi sinh vật và độ an toàn cao hơn. Do vậy nên lựa chọn sản phẩm chứa nano bạc biến đổi bề mặt như phức hệ nano bạc TSN, Nano bạc bề mặt Titan,…

Những hiệu quả của nano bạc trong các lĩnh vực làm đẹp trang điểm, chăm sóc da, tóc, chăm sóc răng là không thể phủ nhận. Dù mỹ phẩm chứa vật liệu này vẫn chưa phổ biến rộng trên thị trường, nano bạc ứng dụng trong chăm sóc sắc đẹp vẫn có tiềm năng lớn mà các nhà sản xuất và người tiêu dùng không thể bỏ qua.