Nano bạc y dược
Cuộc cách mạng trong kiểm soát nhiễm trùng
0976648102
Dịch bệnh do vi sinh vật gây ra, cùng với các bệnh lý mạn tính trên da, niêm mạc và tình trạng kháng thuốc kháng sinh là những thách thức rất lớn của ngành y tế, đặc biệt các đại dịch mang tính toàn cầu như SAR-CoV-2, Cúm…. Đặc biệt, các nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra cơ chế kháng thuốc của vi khuẩn thông qua màng biofilm, một cấu trúc bao bọc lấy quần thể vi khuẩn và là phương tiện liên lạc giữa chúng. Các kháng sinh và chất sát trùng không có khả năng phá vỡ lớp màng biofilm này và gây ra tình trạng kháng thuốc.
Trước thực trạng đó, các dòng tinh thể kim loại bạc ở kích thước nano (Nano bạc) với cấu trúc đặc biệt được nghiên cứu ứng dụng rộng rãi trên thế giới và bắt đầu ứng dụng tại Việt Nam nhằm thay thế dần cho các chất sát trùng cũ. Tuy nhiên, dựa vào các y văn trên thế giới, không phải nano bạc ở bất kỳ kích thước nào cũng có tác dụng, an toàn để trở thành Nano bạc y dược. Đặc biệt các tác dụng kháng virus, kháng vi khuẩn kháng thuốc, kháng viêm, liềm loét… chỉ có những loại nano bạc y dược đảm bảo đúng tiêu chuẩn và cấu trúc phù hợp đã được nghiên cứu kỹ càng mới có hiệu quả, an toàn.
Lịch sử phát triển của Nano bạc y dược
Từ xa xưa, bạc là “loại thuốc” được sử dụng rộng rãi trong y học ở cả phương Đông và phương Tây. Hippocrates (460 TCN-380,370 TCN ), Ông tổ ngành Y phương Tây đã từng viết “Bạc có tính chất ngăn ngừa và chống lại một số loại bệnh”. Trong y học Phương Đông, bạc cũng được sử dụng như kim chỉ nam về sức khoẻ: bạc dùng trong các vết lở loét trên da, bạc để đánh cảm cạo gió, bạc đen đi khi hệ nội tiết kém hay trong thực phẩm có độc….
Tuy nhiên, phải đến 1920, FDA mới chính thức cho phép sử dụng muối bạc với tác dụng kháng khuẩn tại da, niêm mạc. Qua thời gian, muối bạc dần bị thay thế bởi các dạng bào chế và tồn tại khác của bạc do muối bạc hiệu quả nhanh nhưng có thể gây độc tố cho tế bào nếu sử dụng dài ngày.
Khoảng 1 thập kỷ trở lại đây, nhờ sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nhiều dạng bào chế bạc được phát triển nhằm phát huy tối đa hoạt tính và tăng cường độ an toàn khi sử dụng. Nano bạc y dược là một trong những dạng tồn tại ở kích thước siêu nhỏ của bạc được giới y khoa đặc biệt quan tâm nhờ hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm và độ an toàn vượt trội so với muối bạc.
Hiện nay, nano bạc y dược được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như: Phủ các chi tiết xương nhân tạo,ống thông, điều trị nhiễm khuẩn sinh dục tiết niệu, băng điều trị vết thương như bỏng, điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp,…Đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc da niêm mạc, nano bạc y dược được sử dụng rộng rãi giúp kháng khuẩn, cải thiện các bệnh lý do nhiễm trùng gây ra.
Sự bùng nổ của các bệnh lý nhiễm trùng do virus gây ra trở thành mối đe doạ nguy hiểm cho loài người trong thế kỷ 21, đặc biệt các đại dịch nhiễm trùng hô hấp do siêu vi như Covid -19, SARs, H5N1…Do đó, các giải pháp sát trùng tại chỗ nhằm kiểm soát nhiễm trùng thế hệ mới đặc biệt được quan tâm phát triển mạnh. Bản thân Nano bạc y dược chỉ hiệu quả trên vi khuẩn và kém tác dụng trên virus. Do đó, nhằm phát huy tối đa hiệu quả kháng khuẩn, độ an toàn vốn có, tăng cường hiệu quả diệt virus của nano bạc y dược, các nhà khoa học đã phát triển các phức hệ mới, tiêu biểu là TSN (gồm acid Tannic và Nano bạc y dược từ công nghệ Plasma).
