Nano bạc có nhiều đặc tính sinh học tiềm năng như kháng khuẩn, chống viêm và chữa lành vết thương hiệu quả. Do vậy, bên cạnh chế tạo vật dụng băng vết thương, ứng dụng nano bạc trị viêm da cũng đem lại hiệu quả tốt, tạo nên xu hướng mới trong điều trị các bệnh lý ngoài da.
Mục lục
Thực trạng sử dụng thuốc trong điều trị viêm da
Các bệnh viêm da chiếm tỷ lệ không nhỏ trong số các bệnh lý phổ biến nhất trên con người. Viêm da không chỉ khiến người bệnh khó chịu, ảnh hưởng lớn đến tính thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nguy cơ xâm nhập và gây hại của các vi sinh vật như vi khuẩn, virus, nấm,… Hơn nữa, các bệnh viêm da khó trị dứt điểm mà rất dễ tái phát, kéo dài dai dẳng, góp phần tạo gánh nặng cho ngành y tế và tài chính của người bệnh.
Các thuốc trị viêm da chủ yếu là thuốc chống viêm Corticoid, thuốc ức chế miễn dịch, kháng sinh và thuốc trị triệu chứng khác. Với các thuốc dùng đường uống, khả dụng sinh học trên da của chúng thường thấp, cần dùng liều cao và tiềm ẩn nguy cơ tác dụng phụ toàn thân nghiêm trọng.
Các thuốc dùng ngoài giúp cải thiện triệu chứng nhanh chóng, hiệu quả và ít tác dụng phụ toàn thân tuy nhiên việc sử dụng trong thời gian dài có thể gây biến đổi cấu trúc, sinh lý của da. Đặc biệt, lạm dụng các thuốc ức chế miễn dịch và corticoid có thể gây mỏng da, làm da dễ kích ứng, dẫn đến tái phát viêm da, bội nhiễm vi sinh vật hơn.
Vì vậy, những giải pháp điều trị mới như nano bạc trị viêm da đang liên tục được phát triển nhằm mục đích hạn chế tác dụng phụ và ngăn ngừa tái phát tốt hơn so với các thuốc được sử dụng trước đây.
Ưu điểm của nano bạc trong điều trị các bệnh viêm da
Những đặc tính sinh học có ý nghĩa thực tiễn của nano bạc đã giúp vật liệu này có ưu điểm lớn khi ứng dụng trong điều trị viêm da so với các thuốc thông thường.
Ưu điểm của nano bạc so với muối bạc
Các hợp chất chứa bạc như nitrat bạc, bạc sulfadiazine từ lâu đã được sử dụng điều trị bỏng, nhiễm trùng da nhờ tác dụng kháng khuẩn trên cả chủng kháng thuốc và khả năng thúc đẩy làm lành vết thương. Tuy nhiên lượng ion bạc được giải phóng lên da khi điều trị bằng các hợp chất này thường khá lớn, có khả năng gây kích ứng và gây độc cho tế bào người.
Nano bạc là dạng tồn tại tối ưu hơn của bạc với kích thước nhỏ, diện tích bề mặt tiếp xúc lớn và điện tích bề mặt có thể thay đổi linh động. Những đặc điểm này giúp cho nano bạc có thể tác dụng thông qua các cơ chế khác, hiệu quả ngay ở nồng độ rất thấp (1ppm) và an toàn khi sử dụng trên người. Cụ thể:
- Diện tích bề mặt lớn với điện tích linh động cho phép bám dính tốt hơn lên vi sinh vật, giúp các ion bạc được giải phóng tiếp xúc ngay với tế bào vi khuẩn. Việc này sẽ hạn chế tình trạng kết tụ của ion bạc, do vậy chỉ cần sử dụng nano bạc ở liều thấp.
- Bên cạnh tác dụng ức chế vật chất di truyền của vi khuẩn giống ion bạc thông thường, nano bạc còn có khả năng gây tổn thương thành tế bào vi khuẩn, tạo gốc oxy hóa phá hủy vật chất tế bào, khiến vi khuẩn ly giải và chết nhanh hơn. Sự đa dạng cơ chế này không chỉ cho hiệu quả cao mà còn làm giảm nguy cơ vi khuẩn kháng thuốc.
Ưu điểm so với các thuốc bôi viêm da khác
Viêm da dễ dẫn đến tình trạng bội nhiễm. Vì vậy, điều trị viêm da thường phải phối hợp thuốc chống viêm, ức chế miễn dịch với thuốc kháng sinh bôi hoặc sát trùng khác. Việc sử dụng nhiều thuốc này khiến người bệnh khó tuân thủ điều trị và gây nguy cơ gặp tác dụng phụ khi phải điều trị kéo dài.
Khi điều trị viêm da, những đặc tính sinh học của nano bạc giúp vật liệu này đem lại tác dụng toàn diện hơn so với các thuốc này:
- Kháng khuẩn: Nano bạc tác dụng trên vi khuẩn với nhiều cơ chế khác nhau, giúp hạn chế tình trạng kháng thuốc.
- Chống viêm: Nano bạc làm giảm viêm hiệu quả, hạn chế tác hại của các phản ứng miễn dịch gây viêm da. Khả năng chống viêm của nano bạc kém hơn so với các Corticoid.
- Thúc đẩy làm lành vết thương: Nano bạc có khả năng thúc đẩy cơ thể tăng sinh collagen, giúp phục hồi những vùng da bị tổn thương. Đây là ưu điểm so với các Corticoid do Corticoid có tác dụng phụ gây mỏng da và làm vết thương lâu lành.
Vì vậy, các chế phẩm nano bạc trị viêm da có thể cải thiện triệu chứng và hỗ trợ điều trị nguyên nhân gây bệnh rất tốt.
Ưu điểm về khả dụng sinh học
Nano bạc khi sử dụng trên da cho tác dụng ổn định, không qua da nên tránh được tác dụng phụ toàn thân và chuyển hóa qua gan làm giảm tác dụng như các thuốc chống viêm, chống dị ứng hay kháng sinh đường uống. Bên cạnh đó, những dạng nano bạc cải tiến hiện nay có thể giải phóng ion bạc một cách có kiểm soát, đem lại tác dụng nhanh hoặc kéo dài ở nồng độ thấp, do vậy có thể cá nhân hóa điều trị trên nhiều đối tượng người bệnh khác nhau.
Khả năng phối hợp với các thuốc điều trị viêm da khác
Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để đánh giá hiệu quả khi phối hợp kháng sinh với nano bạc. Kết quả cho thấy khi phối hợp nano bạc với các kháng sinh mạnh phổ rộng giúp tiêu diệt các vi khuẩn đa kháng thuốc hiệu quả hơn so với khi chỉ dùng kháng sinh.
Điều này là nhờ nano bạc giúp làm giảm bớt hệ vi khuẩn tại vùng tổn thương, giúp kháng sinh tập trung đủ nồng độ để tiêu diệt các chủng kháng thuốc. Ngoài ra, một số giả thuyết cũng cho rằng nano bạc có thể liên kết với thuốc bằng liên kết ion, liên kết cộng hóa trị hoặc hấp thụ vật lý, giúp tăng hoạt tính diệt khuẩn.
Với ưu điểm này, nano bạc cho thấy tiềm năng rất lớn trong việc cải thiện hiệu quả điều trị viêm da do nhiễm khuẩn như viêm nang lông, nhọt, bệnh chốc,…
Tính an toàn của nano bạc khi dùng trên da
Nano bạc có an toàn không vẫn là câu hỏi lớn của giới y học trong quá trình phát triển và ứng dụng vật liệu này trong điều trị, phòng ngừa bệnh tật. Khi tích lũy trong cơ thể với lượng đủ lớn, nano bạc có thể gây ra những biến đổi về cấu trúc và chuyển hóa của các tế bào phổi, gan, tim mạch và thần kinh.
Những nghiên cứu về khả năng xuyên qua da của nano bạc cho thấy vật liệu có thể xuyên qua cả da bị tổn thương và da nguyên vẹn. Các hạt nano bạc kim loại kích thước dưới 10 nm có thể xâm nhập tới hệ tuần hoàn, trong khi đó hạt có kích thước từ 20 nm trở lên ít có khả năng vào máu để tích lũy và gây độc tính.
Tuy nhiên, nano bạc kích thước càng nhỏ lại càng có hiệu quả cao. Do vậy, hiện nay các nhà sản xuất ưu tiên dùng nano bạc kim loại có kích thước 20nm hoặc thêm những lớp phủ bên ngoài hạt để tăng kích thước của hạt nhỏ. Việc này sẽ giúp tối ưu hóa tính an toàn và hiệu quả của vật liệu này,
Bên cạnh đó, các chế phẩm nano bạc dùng trên da thường có hàm lượng rất nhỏ, chỉ từ vài mg. Vì vậy, có thể ứng dụng nano bạc trị viêm da một cách an toàn. Các chế phẩm chứa nano bạc còn được đánh giá là an toàn cho các đối tượng nhạt cảm như phụ nữ có thai, cho con bú và trẻ sơ sinh.
Lưu ý khi sử dụng nano bạc trị viêm da
Nano bạc trị viêm da đem lại hiệu quả toàn diện. Tuy nhiên, người bệnh viêm da cũng cần lưu ý khi sử dụng nano bạc như sau:
- Chăm sóc da sạch sẽ, dưỡng ẩm cho da đầy đủ để da phục hồi tốt hơn và hạn chế nguy cơ bội nhiễm.
- Tránh tiếp xúc với tác nhân gây bệnh bằng cách mặc đồ bảo hộ khi ở trong môi trường nhiều dị nguyên gây dị ứng, kích ứng da và vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.
- Lựa chọn sản phẩm chứa nano bạc an toàn, hiệu quả, được chứng nhận bởi các cơ quan có thẩm quyền.
Tại Việt Nam, các nhà khoa học tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã phát triển phức hệ Nano bạc TSN – một dòng nano bạc cải tiến với hiệu quả cao. Đây là dòng nano bạc chuẩn hóa được bọc Acid Tannic, giúp tăng hiệu quả bám dính, tiêu diệt vi khuẩn, virus và có thời gian tác dụng kéo dài. Bên cạnh đó, kích thước hạt tối ưu 20nm của phức hệ Nano bạc TSN đảm bảo an toàn khi sử dụng trên da và niêm mạc.
Gel bôi PlasmaKare No5 độc quyền của công ty TNHH Dược phẩm Innocare là sản phẩm trị viêm da duy nhất trên thị trường hiện nay sử dụng phức hệ Nano bạc TSN. Bên cạnh nano bạc chuẩn hóa, sản phẩm này còn chứa nhiều thành phần giúp hỗ trợ điều trị viêm da:
- Dịch chiết Núc Nác có tác dụng chống viêm, giảm ngứa, giảm sừng hiệu quả.
- Dịch chiết Lựu chuẩn hóa giúp thúc đẩy tái tạo tế bào, cùng với nano bạc làm lành vết thương, đồng thời dưỡng da hiệu quả.
- Chitosan có nguồn gốc tự nhiên có khả năng chống nấm và kháng khuẩn vượt trội, giúp trị viêm da do nấm và viêm da bội nhiễm nấm.
Gel bôi PlasmaKare No5 có tác dụng làm giảm triệu chứng, điều trị và phòng ngừa bội nhiễm vi khuẩn, virus, nấm. Chỉ định của sản phẩm này bao gồm hầu hết các bệnh viêm da hiện nay như viêm nang lông, viêm da cơ địa, eczema, vảy nến, á sừng, viêm da dị ứng, viêm da mủ, viêm da do virus, nấm,…
Ứng dụng nano bạc trị viêm da được coi là xu hướng mới trong điều trị và phòng ngừa các bệnh lý viêm da nhờ đặc tính sinh học toàn diện của vật liệu này. Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn trong quá trình cải thiện bệnh viêm da nhé!
