Hiệu quả của Nano bạc trên vết thương hở- không phải ai cũng biết

Trong cuộc sống hàng ngày không tránh được những tình huống gây tổn thương trên da. Việc sử dụng Nano bạc trên vết thương hở đang được áp dụng rất phổ biến. Liệu rằng Nano bạc trên vết thương hở có an toàn và hiệu quả thật sự có giúp vết thương mau lành hơn? 

Đặc điểm của vết thương hở

Vết thương hở được định nghĩa là tổn thương dẫn đến phá vỡ cấu trúc toàn vẹn của mô và thường gặp trên da. So với tổn thương kín chỉ xuất hiện các mảng bầm tím, ở các vết thương hở da bị nứt nẻ, bộc lộ lớp mô bên dưới tiếp xúc với môi trường bên ngoài nên dễ bị chảy máu, sưng đỏ, đau vùng da bị tổn thương. Nếu như bị nhiễm trùng có thể có sốt, vết thương chảy mủ, có mùi hôi.  Có nhiều nguyên nhân tạo ra các vết thương hở trên da:

• Trầy xước do cọ xát vào các bề mặt thô ráp
• Các vết rách khi bị các vật sắc nhọn đâm phải
• Do phẫu thuật, vết đâm hay vết thủng thường là do súng đạn… 

Đối với cá vết thương nặng cần được đưa đến các cơ sở y tế để xử lí kịp thời đặc biệt nếu như các vết rách quá sâu và chảy máu kéo dài hơn 20 phút. Các vết thương nhỏ có thể điều trị tại nhà với những bước đơn giản: vệ sinh sạch vùng da bị tổn thương và sử dụng băng gạc, các loại thuốc ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương.

Tác động của Nano bạc trên vết thương hở 

Các tác động Nano bạc trên vết thương hở rất độc đáo cho thấy rằng chúng có thể ngăn ngừa nhiễm trùng vết thương một cách hiệu quả và cải thiện quá trình chữa lành các mô bị tổn thương so với các phương pháp điều trị tại chỗ truyền thống.

Nano bạc làm lành nhanh vết thương hở

Việc sử dụng Nano bạc trên vết thương hở điều trị trên da và niêm mạc cho thấy các vết thương nhanh liền sẹo hơn. Quá trình làm liền các tổn thương trên da thường trải qua các giai đoạn: quá trình cầm máu và viêm, quá trình tăng sinh và quá trình tái tạo. 3 giai đoạn này bao gồm các tương tác giữa các loại tế bào khác nhau, chẳng hạn như bạch cầu, nguyên bào sợi và keratinocytes và được kiểm soát bởi một số yếu tố, bao gồm cytokine, chemokine, các yếu tố tăng trưởng và enzyme.  

• Sau khi cầm máu ban đầu, phản ứng viêm là một phần quan trọng của quá trình chữa lành vết thương bình thường. Nhưng nếu viêm kéo dài sẽ cản trở bước vào giai đoạn tăng sinh và trì hoãn đóng vết thương. Các hạt Nano bạc trên vết thương hở ức chế sự giải phóng quá mức các cytokine gây viêm như IL-6, TNF-α , tế bào lympho và giảm xâm nhập tế bào mast nên giảm phản ứng gây viêm quá mức ở vị trí có nhiễm trùng nhằm thúc đẩy quá trình đóng vết thương nhanh chóng mà không làm tăng sẹo. 
• Bằng cách thúc đẩy sự biệt hóa của nguyên bào sợi thành cơ nguyên bào sợi, Nano bạc đẩy nhanh sự co rút mép của vết thương, do đó đẩy nhanh quá trình liền vết thương hở. Hơn nữa, Nano bạc trên vết thương hở còn kích thích tái biểu mô biểu bì thông qua sự tăng sinh và tái định vị của các tế bào sừng. Nguyên bào sợi tổng hợp và tiết ra collagens.  Collagens mới được hình thành có thể lấp đầy các khiếm khuyết mô, tăng sự di chuyển của các tế bào biểu bì đến vùng tổn thương.

• Trong một nghiên cứu tại bệnh viện của Ấn Độ, khi so sánh khả năng làm lành các tổn thương trên da của Nano bạc so với Povidon Iod (chất sát khuẩn được dùng phổ biến hiện nay), hiệu quả của Nano bạc trên vết thương hở vượt trội hơn cả. Nano bạc kích thích các yếu tố tăng trưởng của da, giảm viêm giúp vết thương mau lành, giảm thời gian điều trị. Chính nhờ những tác động tích cực như trên mà Nano bạc được ứng dụng nhiều trong sản xuất các loại băng vết thương. Miếng băng vết thương có tẩm nano bạc không gây bong tróc vết thương khi bóc ra nên không ngăn cản lớp tế bào hạt hình thành để tái tạo lại da.

Nano bạc trên vết thương hở sát trùng chống bội nhiễm 

Vết thương hở làm tăng nguy cơ cho nhiễm trùng thứ cấp thường do các vi khuẩn cơ hội hay các vi khuẩn thường trú trên da gây ra, chủ yếu là Tụ cầu vàng. Với hoạt tính diệt khuẩn vượt trội Nano bạc giảm khả năng nhiễm trùng vết thương, giảm biến chứng nặng nề, rút ngắn thời gian điều trị.

Khả năng tiêu diệt vi khuẩn của Nano bạc được đề xuất qua cơ chế:

• Nano bạc trên vết thương hở tạo liên kết sulfuric với protein màng tế bào vi khuẩn hoặc nhóm thiol của nhiều enzym khác nhau, đặc biệt là những enzym tham gia vào chuỗi hô hấp, do đó làm rối loạn quá trình tăng sinh và chuyển hóa của tế bào.
• Nano bạc ức chế quá trình nhân lên của vi khuẩn: DNA chứa các liên kết lưu huỳnh và phốt pho nên Nano bạc trên vết thương hở có thể can thiệp vào quá trình tổng hợp DNA trong quá trình phân chia tế bào, do đó ức chế sự nhân lên của vi khuẩn. 
• Nano bạc phá vỡ màng vi khuẩn: Một cơ chế khác tiêu diệt vi khuẩn của Nano bạc trên vết thương hở là sự tích tụ trên màng tế bào vi khuẩn làm ly giải màng, rò rỉ chất nội bào dẫn đến vi khuẩn bị tiêu diệt.

Hiện nay, áp dụng khả năng Nano bạc làm lành vết thương trên thị trường có một số băng gạc bán sẵn có chứa Nano bạc. Ví dụ đó là băng quấn Acticoat © chứa Nano bạc trên vết thương hở

giúp chữa lành vết thương, giảm nhiễm trùng tại chỗ vết thương và giảm đau, các khía cạnh được quan sát thấy ở hầu hết các bệnh nhân được thử nghiệm. Các thử nghiệm lâm sàng gần đây kết luận rằng Anticoat © có thể có hiệu quả trong việc tránh nhiễm trùng ở vết bỏng khi bôi cùng với bạc sulphadiazine và kem chlorhexidine digluconate. 

Các dạng Nano bạc an toàn trên vết thương hở 

Tuy tác động của Nano bạc trên vết thương hở rất tích cực tuy nhiên vẫn còn nhiều lo ngại về độ an toàn của chúng khi tiếp xúc. Mọi người lo lắng về khả năng thấm sâu của Nano bạc trên vết thương hở qua da có thể vào sâu các cơ quan gây ra độc tính. 

Nguy cơ xâm nhập sâu vào trong da của các dạng Nano bạc hoá học 

Nano bạc có đặc tính khử trùng và được sử dụng rộng rãi trong phẫu thuật hoặc các sản phẩm bôi ngoài da. Do vậy có sự lo ngại về khả năng tạo ra độc tính của Nano bạc nếu thấm qua da đặc biệt là qua vết thương hở. 

Larese và cộng sự. đã sử dụng kính hiển vi điện tử trong các thí nghiệm của họ và cho thấy rằng các hạt Nano bạc kích thước lớn hơn 30 nm có khả năng thâm nhập vào da, thấm vào các lớp sâu nhất của lớp sừng và bề mặt ngoài cùng của biểu bì. 

Dựa trên những phát hiện trên, mặc dù sự hấp thụ Nano bạc ở da còn nguyên vẹn là rất nhỏ nhưng vẫn có thể phát hiện được. Trong trường hợp mô bị tổn thương, sự thẩm thấu Nano bạc trên vết thương hở được chứng minh là tăng lên. Bạc sẽ được các tế bào biểu bì tại vết thương hấp thụ và tích tụ trong các mảnh vụn của vết thương và nguy cơ xâm nhập vào tuần hoàn ngoại vi đến gan và thận. 

Nano bạc biến tính TSN – Dạng Nano bạc duy nhất an toàn trên vết thương hở

Sự thẩm thấu qua da gây ra sự e ngại cho việc sử dụng các sản phẩm chứa Nano bạc trên vết thương hở mặc dù Nano bạc thể hiện hiệu quả của mình trong giảm nhiễm trùng và tăng tốc quá trình sử dụng vết thương. Chính vì vậy trong quá trình nghiên cứu và phát triển nhiều loại Nano bạc biến tính đã được phát minh khắc phục nhược điểm đó. 

TSN là phức hợp giữa Nano bạc và Tannic acid- 1 loại Nano bạc có được sản xuất theo công nghệ hiện đại cho thấy hiệu quả trong việc chữa lành các tổn thương trên da và niêm mạc và là dạng Nano bạc sử dụng an toàn trên vết thương hở. Phức hợp TSN được coi là dạng Nano bạc an toàn trên vết thương hở nhờ vào các đặc điểm: 

• Được sản xuất bằng công nghệ Plasma hóa, TSN cho những hạt nano hình cầu với độ đồng đều nhất, kích thước hạt Nano cũng phân bố trong khoảng 10-30 nm- cho dạng Nano có độ bền cao nhất và an toàn nhất.
•  Bên ngoài các hạt Nano bạc được bao phủ bởi lớp acid Tannic giúp tăng độ bền của hạt. Acid Tannic là chất kháng khuẩn, chống oxy hóa tự nhiên được sử dụng lâu đời trong y học. Acid Tannic thúc đẩy sự co rút vết thương và tăng sự hình thành của các mao mạch và tăng sinh nguyên bào sợi. Tác dụng trên hiệp đồng tác dụng với Nano bạc trên vết thương hở vừa giúp giảm nhiễm trùng vết thương hở vừa giúp nhanh lành vết thương.
• Acid Tannic có khả năng bám dính trên da rất tốt nên làm giảm sự thẩm thấu của các hạt Nano bạc vào sâu hơn quá các vết thương hở. Khi các hạt Nano bạc tích tụ lâu trong các mô, cơ quan sẽ dẫn đến sự giải phóng các ion bạc làm gia tăng độc tính. Nhờ sự kết hợp với thành phần acid Tannic mà mà việc sử dụng Nano bạc trên vết thương hở an toàn hơn, hiệu quả hơn, giảm thiểu độc tính có thể xảy ra. 

Nano bạc chứng minh hiệu quả của mình trong việc chữa lành tổn thương da và niêm mạc và nhất là trong các vết thương hở. Độ an toàn của các sản phẩm chứa Nano bạc trên vết thương hở cần được xem xét một cách chặt chẽ do chúng có khả năng thẩm thấu qua da. Chính vì vậy nên chọn lựa các sản phẩm Nano bạc biến tính cho các trường hợp điều trị vết thương hở để tăng hiệu quả điều trị và giảm độc tính ở mức tối thiểu.